Pumpa - dizna sistem predstavlja specifičan sistem ubrizgavanja goriva, za svaki clindar motora posebno. Postoje dva osnovna načina ubrizgavanja: prvi je PD (pumpa-dizna) kao jedna celina, gde Pumpa ostvari pritisak i kroz diznu rasprši gorivo u cilindar motora. Drugi je PLD (pumpa-vod-dizna) gde pumpa ostvari pritisak goriva, sprovede ga kroz vod (cev) do dizne i ubrizga u cilindar motora. Pogon pumpe se ostvaruje dejstvom bregaste osovine motora. Početak i količina ubrizgavanja se podešavaju elektronski.
Zahvaljujući ovakvom načinu ubrizgavanja goriva motor može da radi vrlo tiho. Uređajem Bosch EPS 200 ispitujemo jedinicu pumpa-dizna (unit injector), brizgaljke sa jednom oprugom, zatim kompakt i common rail injektore marke Bosch i drugih proizvođača.
Uredjaj Bosch EPS 200 je neophodan u ispitnoj tehnici i bez njega nije moguće ispitati brizgaljke koje sadrže dve opruge, odnosno imaju dvostepeno ubrizgavanje: prvi stepen pilot ubrizgavanje a zatim i glavno ubrizgavanje.
Kod savremenih motora dizne su zamenjene injektorima koji su izuzetno složen sklop sa višestrukom namenom.
Injektor je elektronski vodjena dizna od strane procesora odnosno računara motora. Funkcije injektora su sledeće:
- odredjuje kada će biti momenat ubrizgavanja goriva u cilindar,
- odredjuje pod kojim pritiskom se vrši ubrizgavanje goriva i u kojoj količini.
Iz ovih razloga, ispravan injektor omogućava veliki stepen pretvaranja gorivne smese u energiju što prouzrokuje malu potrošnju goriva motora, proizvodnju velike količine snage i mnogo mirniji rad motora sa niskim nivoom emisije izduvnih gasova.
Nasuprot tome, neispravan injektor može prouzrokovati loš rad motora, veliku potrošnju goriva,malu količinu dobijene snage(“lupanje” motora, neravnomerni rad, crni i beli dim) kao i samo oštećenje motora.
Prve generacije injektora razvijane su na pritisku od 1300 bara sa dva stepena ubrizgavanja(2 puta ubrizgava u jednom taktu), da bi najnovije generacije vršile ubrizgavanje od 2500 bara sa 5 ubrizgavanja u jednom taktu. To je razlog zašto su pumpe izgubile funkciju odredjivanja momenata ubrizgavanja i količine ubrizganog goriva.
Naš savet je da se nikakva intervencija na injektorima i common rail pumpi ne preduzima ukoliko nema neki od gore navadenih simptoma.
Dizel common rail injektori ubrizgavaju tačnu količinu goriva u cilindar motora. Otvaranje injektora se elektronski kontroliše magnetnim ili piezo ventilima. Cilj ovakog sistema je savršen proces sagorevanja.
Karakteristike injektora
Elektronska kontrola ubrizgavanja omogućava različite operacije:
- Mnoštvo predubrizgavanja radi ravnomernijeg procesa sagorevanja
- Glavno ubrizgavanje
- Postubrizgavanje za čišćenje filtera čestica čađi.
Na ovaj način cammon rail sistem uspešno poboljšava izduvni sistem.
Delphi common rail sistemi su široko primenjeni u našoj državi i okruženju, povećanjem broja vozila Renault, Dacia i Ford, na kojima je ovaj sistem najčešće zastupljen.
Servisiranje common rail injektora
Proces servisiranja uključuje:
- Vizuelnu inspekciju
- Rasklapanje
- Čišćenje
- Popravku ili zamenu pohabanih komponenti
- Sklapanje
- Testiranje